مدلسازی اطلاعات ساختمانی – BIM

مدلسازی اطلاعات ساختمان – Building Information Modelling (BIM)

مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) روشی  است که به طور عمومی برای تعریف مجموعه ای از ابزارها و فرآیندهای پارامتری برای ایجاد و نگهداری یک بانک اطلاعاتی مشترک یکپارچه از اطلاعات چند بعدی درباره طراحی، ساخت و بهره برداری از یک ساختمان با هدف بهبود همکاری میان ذینفعان استفاده می شود. این روش سبب کاهش زمان مورد نیاز برای مستندسازی پروژه و تولید خروجی های قابل پیش بینی تر در پروژه می گردد.

اکثر اوقات افراد درک درستی از BIM ندارند. باید در نظر داشت این است که مدلسازی اطلاعات ساختمان نمی تواند جایگزین انسان شود. این تکنولوژی کارهای زائد و تکراری را کاهش می دهد و پردازش داده ها را تسهیل می کند اما این انسان است که داده ها را به عنوان ورودی به مدل می دهد. اشتباه رایج دیگر این است که افراد فرض می کنند که BIM هیچ گونه خطایی ندارد. درحالیکه اینگونه نیست زیرا از آنجایی که انسان قادر به وارد کردن نادرست برخی داده ها است، بروز خطاهای در BIM نیز محتمل است.

تعیین جنبه های متفاوت BIM برای ارزیابی هرچه بهتر پروژه ها اهمیت دارد که می توان به ادغام مدل های اطلاعاتی ساختمان در حوزه های مختلف، بررسی طرح جغرافیایی، تشخیص و تصحیح خطاها و نقاط همپوشانی مدل های مربوط به حوزه های مختلف در حین ادغام، تجزیه و تحلیل انرژی، تجزیه و تحلیل محیط، پیوند اهداف با برنامه زمانبندی، طرح گرافیکی برنامه ی پروژه، تشخیص زودهنگام خطاهای برنامه ریزی و بهینه سازی جنبه های لجستیک اشاره کرد.

بیشتر شرکت‌هایی که از مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) استفاده می‌کنند، بازده مثبت سرمایه گذاری خود را با چرخه‌های عمر کوتاه‌تر پروژه و صرفه جویی در هزینه‌های کاغذی و مواد تجربه می‌کنند. به نظر می‌رسد BIM در افزایش بهره وری نیروی کار نیز مؤثر است. در مطالعه‌ای که از یک شرکت کوچک ساخت و ساز صورت گرفت،نشان داده شد که بهره وری نیروی کار را از 75 درصد تا 240 درصد افزایش می‌دهد.

به دلیل این مزایا، دولت‌های مختلفی مانند انگلیس، فنلاند و سنگاپور استفاده از مدل سازی اطلاعات ساختمان را برای پروژه‌های عمرانی مجاز دانسته‌اند.

تاریخچه مدل سازی اطلاعات ساختمان

ایده BIM در دهه 70 مفهوم سازی شد و در ابتدا سیستم توصیف ساختمان (BDS) نامیده می‌شد. اصطلاح «مدل ساختمان» برای اولین بار در سال 1985 در مقاله طراحی معماری در طراحی با کمک رایانه استفاده شد. در سال 1992، اصطلاح «مدل اطلاعات ساختمان» برای اولین بار در مقاله‌ای در مورد اتوماسیون در ساخت و ساز به کار گرفته شد.

هر چند که 10 سال بعد بود که اصطلاح مدل سازی اطلاعات ساختمان و مدل اطلاعات ساختمان به طور عمومی مورد استفاده قرار گرفت. در سال 2002 بود که Autodesk مقاله‌ای با عنوان «مدلسازی اطلاعات ساختمان» را منتشر کرد و توسعه دهندگان و فروشندگان مختلف نرم افزار در این زمینه شرکت کردند. به مرور زمان این اصطلاح شکلی استاندارد به خود گرفت تا به عنوان نام عمومی برای دیجیتالی کردن روند ساخت و ساز شناخته شود.

مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) چیست؟

مدل سازی اطلاعات ساختمان، به معنای بهبود در هماهنگی ساخت و ساز، تضمین کیفیت و صرفه جویی در هزینه است. اولین چالش BIM کنار آمدن با تعریف آن است، چیزی که سردرگمی در آن وجود دارد. هر چیزی که توسط مدل‌های سه بعدی یا ابزار طراحی به کمک رایانه تقویت شود، اکنون تحت برچسب BIM قرار می‌گیرد.

به عبارتی دیگر، مدل سازی اطلاعات ساختمان نمایشی دیجیتالی از مشخصات فیزیکی و عملکردی یک ساختار است. BIM یک منبع دانش مشترک برای اطلاعات در مورد یک مرکز است که پایه قابل اتکا برای تصمیم گیری در طول چرخه زندگی آن است.

به نظر می‌رسد این تعریف همان چیزی است که مورد قبول بقیه صنعت ساخت و ساز در سراسر جهان است. همانطور که قبلاً ذکر شد، BIM فراتر از هندسه است، این سیستم مدل‌سازی «روابط فضایی، تجزیه و تحلیل، اطلاعات جغرافیایی، کمیت‌ها و خصوصیات اجزای ساختمان» را پوشش می‌دهد.

زیرمجموعه های مختلف BIM از نظر ابعاد شامل موارد زیر هستند:

• 3D (مدل شی)
• 4D (زمان)
• 5D (هزینه)
• 6D (بهره برداری)
• 7D (پایداری)
• 8D (ایمنی)

این ظرفیت چند بعدی BIM به عنوان مدل سازی «nd» تعریف شده است زیرا تعداد تقریباً نامحدودی از ابعاد را می‌توان به مدل ساختمان اضافه کرد.

ویژگی‌های اصلی مدل سازی اطلاعات ساختمان به شرح زیر هستند:

• از مدل‌های سه بعدی برای ضبط، برنامه ریزی، طراحی، ساخت و داده‌های عملیاتی سازگار و هماهنگ استفاده می‌شوند.
• درک بهتری از هزینه‌های پروژه، برنامه و قابلیت ساخت را فراهم می‌کند.
• داده‌های سازگار را چه در محل کار و چه در ساختمان استفاده و به اشتراک می‌گذارد.
• پاسخ سریع را برای تغییر با فرآیندهای هوشمندتر و سریع‌تر فعال می‌کند.

عناصر اصلی در مدل سازی اطلاعات ساختمان

مدل سازی اطلاعات ساختمان به یک روش کار مشترک گفته می‌شود که مبتنی بر تولید و تبادل داده و اطلاعات بین طرف‌های مختلف پروژه است. برای عملکرد مؤثر، BIM نیاز به ادغام پنج عنصر دارد: فرآیندها، سیاست‌ها، افراد، اطلاعات و فناوری‌ها.

• فرآیندها:به ترتیب خاصی از فعالیت‌های کاری با شروع، پایان و شناسایی واضح ورودی و خروجی هر مرحله اشاره دارند.
• سیاست‌ها:به اصول و قواعدی جهت هدایت روند تصمیم گیری اشاره دارند. سیاست‌ها برای تدوین استانداردها و بهترین شیوه‌ها برای به حداقل رساندن اختلافات بین طرف‌های درگیر تنظیم شده‌اند.
• افراد:همیشه تفاوت ایجاد می‌کنند و بنابراین مهمترین عنصر هستند. مدیریت مؤثر توسط افراد فقط می‌تواند منجر به موفقیت BIM شود. افراد مهم در مدل سازی اطلاعات ساختمان معمولاً عبارتند از: رئیس BIM، معاون BIM، مشاور BIM و تکنسین
• اطلاعات:دو نوع اطلاعات وجود دارند: مدل‌ها و اسناد. مدل‌ها داده‌های دیجیتالی هستند که بازنمایی و تولید یک نسخه ساده شده از یک شیء، جاده، پل، ساختمان و سایر موارد را بر عهده دارند. آنها در یک پرونده ذخیره می‌شوند و می‌توانند مبادله شده و به اشتراک گذاشته شوند تا از فرآیند تصمیم گیری برای ساخت ساختمان‌ها و سایر موارد استفاده کنند. اسناد، نسخه دیجیتالی مقالات، نقشه‌ها، چاپ‌ها، تصاویر و فیلم‌ها هستند.
• فنآوری‌ها:منظور از فنآوری‌ها، ابزارهای نرم افزاری و سخت افزاری هستند که برای مدیریت مراحل مختلف فرآیند مدل سازی اطلاعات ساختمان استفاده می‌شوند.

اهمیت مدل سازی اطلاعات ساختمان

مدل سازی اطلاعات ساختمان می‌توان مشکلات ساختمانی را برطرف کرد. این امکان استفاده هوشمندانه از منابع، بهینه سازی گردش کار و بهره وری و سودآوری را فراهم می‌کند. همچنین این اجازه را به همه طرف‌های علاقه مند می‌دهد تا از طریق قابلیت همکاری بین سیستم عامل‌های مختلف، اطلاعات یکسان را همزمان ارزیابی کنند که از طریق ارتباط و همکاری مؤثرتر به نتایج بهتری منجر می‌شود.

نقش مدل سازی اطلاعات ساختمان تقریباً فراتر از نتایج معمول است. با استفاده از BIM، مالکان می‌توانند:

• کیفیت ساختمان را بهبود ببخشند.
• هزینه‌های چرخه عمر ساختمان را به طور قابل توجهی کاهش دهند.
• پروژه‌های طراحی را از ابتدا تا انتها درک کنند.
• بهره وری عملیاتی را بهینه سازی کنند.
• میزان تصرف و نرخ استفاده را افزایش دهند.

در ساخت و ساز، از مدل سازی اطلاعات ساختمان می‌توان برای نظارت بر بهره وری از یک فرآیند ساخت استفاده کرد. BIM این فرصت را می‌دهد که قبل از ساختن سازه در محل، راه حل‌های قبلی را امتحان کرد؛ با یک مدل قابل ساخت، ساختار می‌تواند به صورت واقعی نمونه سازی شود. طرفین پروژه می‌توانند طرح را راحت‌تر درک کرده و بررسی کنند و به شما صحت و کامل بودن آن را تضمین کرده و گزینه‌ها را از نظر هزینه و سایر پارامترهای پروژه تجسم و ارزیابی کنند. BIM منجر به برقراری ارتباط بهتر بین طرفین پروژه و کیفیت بهتر فعالیت‌های مربوطه شود.

ساختمان – Building

مدتی است که مدل سازی اطلاعات ساختمان بخشی از صنعت ساخت و ساز است. این فرآیند طراحی، به طور مشترک با استفاده از یک سیستم منسجم از مدل‌های رایانه‌ای است، نه به عنوان مجموعه‌های جداگانه از نقشه‌ها! BIM اکنون در حال اجرا برای انواع ساخت و سازها، اعم از ساختمان، جاده، راه آهن، پل، تونل و سایر مکان‌ها است.

امروزه حتی می‌توانیم آن را در مراحل مختلف ساخت و ساز مانند برنامه ریزی، طراحی، ساخت و نگهداری اعمال کنیم. BIM فقط به ساختمان‌ها مربوط نمی‌شود، بلکه به تمام بخش‌هایی که با ساخت و ساز ارتباط دارند از جمله جاده‌ها، راه آهن، تاسیسات، پل‌ها، تونل‌ها، سازه‌ها، معماری، توپوگرافی و سایر نیز اشاره دارد.

اطلاعات – Information

اطلاعات، قلب مدل سازی اطلاعات ساختمان است. BIM نحوه مدیریت و تبادل اطلاعات مربوط به کل چرخه زندگی یک پروژه و قطعات آن را تغییر می‌دهد. با در دسترس قرار دادن اطلاعات بصری و غیر بصری مربوط به هر جنبه از ساخت و ساز، BIM طراحان، مهندسان، سازندگان، تولید کنندگان و مالکان را قادر می‌سازد تا درک کاملی از یک پروژه، قبل از ساخت واقعی آن داشته باشند. بنابراین امکان تحویل به موقع، جلوگیری از خطا و تولید همراه با کارآیی بالا را فراهم می‌کند .

مدل سازی – Modelling

به راحتی می‌توان گفت که M در مدل سازی اطلاعات ساختمان، پایه‌ای برای مدل و مدیریت است. با استفاده از BIM، نه تنها یک نسخه ساده از یک جسم، سازه یا ساختمان مدل سازی می‌شود، بلکه روند ساخت نیز به طور مؤثرتری سازمان یافته و کنترل خواهد شد.

سطح مدل سازی اطلاعات ساختمان

در حال حاضر چهار سطح مدل سازی اطلاعات ساختمان وجود دارند:

سطح صفر

سطح صفر در BIM، در واقع فقدان آن را نشان می‌دهد. در سطح صفر هیچ همکاری بین اشخاصی که اطلاعات مربوط را جمع‌آوری می‌کنند وجود ندارد. بیشتر داده‌ها، نقشه‌ها و تبادل اطلاعات خواهند بود و با استفاده از مدارک انجام می‌شوند.

سطح یک

وقتی داده‌ها شکلی از ساختار را به خود گرفتند، به سطح یک BIM رسیده‌اند. در این مرحله همکاری‌های زیادی بین اشخاص مختلف در حال انجام است.

سطح دوم

در سطح دوم، همکاری بین تیم‌ها و روند مدل سازی اطلاعات ساختمان دنبال می‌شود. هنوز یک منبع داده واحد وجود ندارد، اما هرگونه اطلاعات جمع آوری شده به اشتراک گذاشته می‌شود.

سطح سوم

در این سطح، همکاری کامل و جامعی در برنامه ریزی، ساخت و چرخه عمر عملیاتی یک دارایی ساخته شده حاصل می‌شود. داده‌ها با استفاده از یک منبع واحد داده به اشتراک گذاشته، جمع آوری و ذخیره می‌شوند. این رویکرد جهانی برای داده‌های دارایی ساخته شده به عنوان استفاده از استاندارد‌های باز (Open BIM) شناخته می‌شود، که این هدف نهایی صنعت ساخت و ساز است.

مزایای مدل سازی اطلاعات ساختمان

با پیشرفت‌های مداوم فنآوری، نسل‌های بعدی BIM یکی از جنبه‌های اساسی ایجاد یک ساختار آینده نگرانه بی عیب و نقص است. با این حال، آنچه که انقلابی د نظر گرفته می‌شود و قبلاً نیز در بسیاری از موارد انجام شده است، فرآیندهایی است که با تجسم در زمان واقعی، کل فرآیند را دیجیتالی می‌کند.

هوش مصنوعی این پتانسیل را دارد که در فرآیند مدل سازی اطلاعات ساختمان نقش مهمی را ایفا کند. با پرداخت عمیق‌تر به این موضوع، مشخص می‌شود که صنعت ساخت و ساز به دو روش مشخص سود می‌برد. اولین مورد این است که هوش مصنوعی از بسیاری از عملکردهای مشترک در همه مشاغل مانند منابع انسانی پشتیبانی خواهد کرد. دوم، هوش مصنوعی می‌تواند به مدیریت تجارت کمک کند تا پیش بینی و برنامه ریزی تقاضا را تعیین کند.

از تکنیک‌های هوش مصنوعی می‌توان برای بهینه سازی آزمایش و کنترل کیفیت محصولات و ساختارهای طراحی استفاده کرد. برای بهره وری بیشتر، ساخت و ساز باید از یک مدل مفهومی به یک مدل قابل ساخت تبدیل شود  و این جایی است که فنآوری‌هایی مانند «واقعیت افزوده» یا «واقعیت ترکیبی» نقش مهمی در امکان پذیر کردن فرآیند مهندسی دیجیتال دارند.

در کنار این، مصالح ساختمانی جدید مانند بتن خود ترمیم شونده، آئروژل‌ها یا نانومواد و همچنین رویکردهای ساختاری نوآورانه‌ای مانند چاپ سه بعدی و ماژول‌های از پیش نصب شده، می‌توانند ضمن بهبود کیفیت و ایمنی، هزینه‌ها را کاهش دهند و سرعت ساخت را افزایش دهند.

چگونه BIM تضمین کیفیت را بهبود می‌بخشد

حتی اگر یک فرآیند طراحی با مدل سازی اطلاعات ساختمان شامل همکاری و تکرارهای بیشتری باشد، احتمال تقابل در طراحی کمتر است. لازم نیست تغییرات در همه برنامه‌های دیگر به صورت دستی منتشر شود، زیرا هر متخصص به سادگی در حال ویرایش مجموعه داده‌های یکسان است. خطاهای کمتری رخ خواهند داد و هیچ خطایی در نتیجه وجود اطلاعات ناقص در برخی از زیرمجموعه‌های خاص طراحی ساختمان ایجاد نخواهد شد.

مدل سازی اطلاعات ساختمان تضمین کیفیت را بهبود می‌بخشد و در عین حال مدت زمان صرف شده در بررسی متقابل اسناد را کاهش می‌دهد. نگهداری داده‌ها، استفاده از ابزارهای خودکار را برای انجام تشخیص تصادم بین عناصر مختلف عملکرد ساختمان که توسط تیم‌های مختلف ساختمانی و طراحی انجام می‌شود، آسان می‌کند.

چگونه BIM روند ساخت و ساز را بهبود می‌بخشد

نگه داشتن تمام اطلاعات مربوط به یک پروژه توسط BIM، ایجاد مدل‌های متوالی برای هر مرحله از ساخت را آسان می‌کند. این قسمت اساسی از برنامه ریزی معماری است که توسط  مدل سازی اطلاعات ساختمان به شکلی آسان بهبود می‌یابد.

نرم افزار BIM امکان ایجاد مدل‌های دقیق‌تری برای هر مرحله از پروژه را فراهم می‌کند. این‌ها را می‌توان با انیمیشن، یادداشت‌های هماهنگی و یک مسیر قابل پیش بینی برای نتیجه مطلوب تکمیل کرد و می‌توان آن‌ها را به ترتیب و در متن طرح نهایی نیز مشاهده کرد. به راحتی می‌توان به اطلاعات، هم در زمینه و قالب بسیار خاصی که متخصصان ساخت و ساز به آن احتیاج دارند و هم در پروژه نگاهی انداخت.

به عنوان مثال، مدیران پروژه می‌توانند بازده محصول نهایی خارجی را مشاهده کنند، سپس برای بررسی و پشتیبانی از سازه استفاده کرده و سپس لوله کشی و برق را به طور جداگانه بررسی کنند. سازندگان می‌توانند به سادگی برنامه ساخت و ساز را برای اتاق‌ها، کف‌ها یا مناطق خاصی بررسی کنند. طراحان می‌توانند همان مناطق را به عنوان نتیجه نهایی بررسی کرده و ببینند که چگونه نور خورشید بر کیفیت دید در ساعات مختلف روز با استفاده از نرم افزار تأثیر می‌گذارد.

طراحان و تیم‌های ساختمانی قادر به تعامل مؤثر با هر سطح از جزئیات مورد نظر هستند، در حالی که همچنان مطمئن هستند اطلاعاتی که مشاهده می‌کنند دقیق است و با دیگر عناصر پروژه منافات ندارد. این امکان را برای سرمایه گذاری دقیق در پیش ساخت مواد با استفاده از هر تعداد ابزار مختلف فراهم می‌کند.

کلام آخر

مدل سازی اطلاعات ساختمان آنقدرها که به نظر می‌رسد پیچیده نیست! اما از اهمیت زیادی برخوردار است. مدل سازی اطلاعات ساختمان به عنوان یک فنآوری، تکنیک و فرآیند آماده است تا هر تعداد از مشاغل مربوط به برنامه ریزی در فضای فیزیکی، ساخت و ساز، بازسازی، مدیریت پروژه و سایر موارد را بهبود ببخشد. تیم‌های ساختمانی، مهندسان، معماران، طراحان داخلی، مدیران ساختمانی و بسیاری از سهامداران باید با BIM سازگار شوند تا تأثیرات مثبت آن را در روند ساخت و ساز مشاهده کنند.

چالش های استفاده از BIM:

• شرکت های معماری و مشاوره که در فاز طراحی فعالیت می کنند بدلیل کمبود سرمایه در شرکت های کوچکتر نمی توانند سرمایه گذاری کافی در فناوری های جدید داشته باشند.
• مانع دیگری که در ایران در برابر مدلسازی اطلاعاتی ساختمان وجود دارد این است که صنعت ساخت و ساز در سطحی مبتدی قرار دارد که این امر پیدا کردن ذینفعانی که صلاحیت لازم برای شرکت در پروژه های BIM را داشته باشند، دشوار می سازد.
• علاوه بر این، تحقیقات نشان می دهد که هزینه و زمان لازم برای آموزش کارکنان به طور کارآمد به کمک BIM بسیار زیاد است و شرکت ها قادر به تامین این هزینه نیستند و درنتیجه این شرکت ها علاقه کمتری به این فناوری نشان می دهند.
• اجرای BIM دشوارتر از چیزی است که توسعه دهندگان نرم افزار پیشنهاد می کنند. یک مشکل رایج، تهیه فایل در فرمت های مختلف برای عملکرد صحیح هنگام ایجاد یک مدل ترکیبی از اطلاعات ساختمان است.
• در مصاحبه های حقوقی نیز ادعا شده است که مدلسازی اطلاعات ساختمان فاقد اعتبار قانونی است.

بدیهی است که یکی از وظایف اصلی مدیران پروژه، تحویل موفقیت آمیز پروژه است و چون مدیران پروژه آشنایی کمی با BIM دارند به طور کلی آن طور که باید از مزایای این فناوری بهره برداری نمی کنند. این فناوری موجب ارتباطات بهتر بین ذینفعان می شود که امری حیاتی برای تحقق اهداف یک پروژه است. از سوی دیگر استفاده از این فناوری سبب بهینه شدن هماهنگی و برنامه ریزی پروژه های ساختمانی می شود.

کاربرد مدل سازی اطلاعات ساختمان – BIM

گرچه علاقه سازمانها برای اجرای مدلسازی اطلاعات ساختمان به طور مستمر در حال افزایش است، با اینحال تعداد تحقیقات درباره دیدگاه مربوط به مدیریت پروژه چندان قابل توجه نیست. مدیران ساخت و ساز یا پیمانکاران عمومی می توانند از این تکنولوژی برای استخراج کمیت کار جهت برآورد هزینه استفاده کنند. علاوه بر این، می توانند رندرهای سه بعدی قدرتمندی ارائه دهند. همچنین، BIM یکپارچه، معروف به ۴D BIM را نیز می توان برای انیمیشن ها، تجزیه و تحلیل ایمنی و تهیه نقشه های لجستیکی سایت استفاده کرد. مدیران می توانند از BIM جهت هماهنگی کار با پیمانکاران فرعی نیز استفاده کنند و همچنین برنامه زمانبندی و هزینه های خود را به کمک این سیستم به روزآوری نمایند.

مدل اطلاعاتی ساختمان می تواند از ابتدای شروع پروژه آزادانه مورد استفاده قرار گیرد. همکاری نزدیک طراح و سازنده می تواند نتیجه استفاده از مدلسازی اطلاعات ساختمان به عنوان یک فرآیند قوی و موثر باشد. در ضمیمه BIM، مدل طراحی و مدل ساخت و ساز مشخص می شوند. مدل طراحی توسط مهندسین مشاور و معمار در سطحی جزئی از اسناد ساختمانی دوبعدی تکمیل می گردد. مدل ساخت و ساز نیز توسط پیمانکار اصلی و پیمانکاران فرعی تدوین می شود. تدوینگرهای هر مدل مجزا، می توانند بر روی فایل های خود کار کنند و آن ها را به روز نمایند و مسئول صحت ابعاد مدل خود هستند. مدل های مجزا را میتوان به یکدیگر پیوند داد تا یک مدل جامع شکل گیرد و از این مدل برای بسیاری اهداف از جمله شناسایی تصادم، بازاریابی و نگهداری ابنیه تجهیزات استفاده شود.

با استفاده از BIM فرایند ارتباطی بین ذینفعان پروژه می تواند به شکل چشمگیری افزایش یابد. دلیل این امر، درک آسان مدل های ۳ بعدی ساختمانها در مقایسه با نقشه های ۲ بعدی است، جایی که ابتدا باید نقشه را آنالیز کرده و سپس تصویر ذهنی از آنچه که در مدل ۳ بعدی قابل دیدن است، بسازیم. از دیگر مزایای استفاده از این فناوری می توان به صرفه جویی در وقت و هزینه برای تولید طرح مجازی ساختمان اشاره کرد

نرم افزارهای کاربردی در BIM

بیم، موفقیت یک تیم است. این یعنی بیم، در زوایای مختلف به کمک ما خواهد آمد و سطوح مختلفی را پوشش می‌دهد.

در مراحل ساخت و انجام هر پروژه، گروه‌های مختلفی در کنار یکدیگر کار می‌کنند و با کمک هم، پروژه را پیشرفت می‌دهند؛ از آنجا که هدف بیم کمک به تمام اعضای تیم است، برای هر بخش، برنامه‌ی مشخصی را در نظر دارد. از گروه هایی که تحت پوشش بیم هستند، می‌توان به:

• سازه
• معماری
• خود‌پایایی (پایداری)
• تاسیساتی
• ساخت (شبیه‌سازی، برآورد هزینه و آنالیز)
• مدیریت تسهیلات

اشاره کرد، که هر‌کدام از این بخش‌ها شامل نرم‌افزار‌هایی که از قوانین بیم پیروی می‌کنند، می‌باشد.

از مهم­ترین نرم‌افزار­های bim می‌­توان به:

1. Autodesk Revit
2. Tekla Structures
3. Navis Work
4. ArchiCAD
5. Plug-ins

هر کدام از نرم‌افزار­ها خصوصیات مربوط به خودشان را دارند و شامل مزایا و ضعف­‌هایی نسبت به یکدیگر هستند.

برای آشنایی با این موارد، در ادامه به بررسی هر کدام از این نرم‌­افزار­ها می­‌پردازیم.

نرم افزار بیم Autodesk Revit

 نرم‌­افزار رویت قابل استفاده توسط معماران، مهندسان عمران و تاسیسات، برای مدل­‌سازی سه بعدی و ترسیم ساختمان با حداکثر جزئیات است. رویت علاوه بر نقشه‌کشی، شامل ردیابی مراحل مختلف سازه از مراحل پیش از ساخت گرفته تا تخریب می­‌شود. می­‌توان رویت را بهترین نرم‌افزار مدل­‌سازی اطلاعت ساختمان، بخاطر کاربرد گسترده و قدرت بالای آن در خلق طرح‌­های مختلف دانست.

نقاط قوت بهترین نرم افزار bim (رویت)

• سرعت یادگیری بالا در رویت
• ترسیم همزمان نقشه‌های سه بعدی و دو بعدی
• امکان استفاده­‌ی همزمان گروه­‌های مختلف معماری، سازه و تاسیسات از نقشه
• حذف خطاهای انطباق با نقشه‌های سازه و تأسیسات و اعمال همزمان تغییرات بین این نقشه‌ها
• امکان تعریف استانداردهای ساخت در تجهیزات ساختمان
• امکان طراحی حجمی و تبدیل آن به نقشه‌های اجرایی

و…

نقاط ضعف رویت:

• کاهش سرعت هنگام کار روی پروژه­‌ها با حجم زیاد (بیشتر از ۳۰۰ مگابایت)
• در طراحی سطوح بسیار پیچیده به مشکل بر می‌­خورد.

نرم افزار بیم Tekla Structures

یک نرم­‌افزار ساده و در عین حال قدرتمند برای مدل­سازی‌­های سه بعدی است.

تکلا دارای نرم­‌افزار­های ساختمان، زیر­ساخت و انرژی است. در تکلا ما توانایی ترسیم تیر­ها، ستون­‌ها، حتی پیچ و مهره­‌ها و… را داریم. استفاده از مدل سه بعدی سازه و گزارش‌های برنامه، لیست دقیقی از مصالح مصرفی را در اختیار ما قرار می­‌دهد که در برآورد هزینه‌های اسکلت فلزی جهت متره و برآورد به ما کمک شایانی می‌­کند.

نرم افزار بیم نقاط قوت تکلا:

• امکان اجرای پروژه های بسیار بزرگ و عملیات چند­جانبه به صورت همزمان بر روی مدل را میسر می سازد.
• اشیای از پیش تعریف شده در برنامه برای کاربر، قابل تغییر و امکان اضافه کردن اشیای جدید توسط کاربر نیز هست.

نرم افزار بیم نقاط ضعف تکلا:

• کار کردن با آن نیاز به مهارت زیاد دارد.
• یادگیری این نرم‌افزار دشوار است.
• در تبادل فایل با سایر نرم­‌افزار­ها ضعیف عمل می­کند.

نرم افزار بیم(Navis Work)

این نرم‌افزار به مدیران کمک می­کند تا پروژه­‌های خود را بهتر مدیریت کرده و یک طرح کلی از آن داشته باشند، نا­هماهنگی­‌ها را شناسایی کرده و همکاری در مدیریت پروژه­‌ها را افزایش دهند. با کمک این نرم‌­افزار می­‌توانیم پروژه را از اول تا انتها به صورت انیمیشین نمایش داده و طرح را بهینه­‌سازی کنیم. این نرم­‌افزار همچنین، قابلیت برآورد هزینه‌­های کلی را دارد.

با اینکه این نرم­‌افزار در اصل برای مدیریت پروژه­‌هاست، اما همچنان قابلیت­‌های با­کیفیتی برای کار کردن با مدل سه بعدی دارد.

نقاط قوت نرم افزار بیمنویس­ورک:

• بررسی و تحلیل طرح و ارتباطات بین بخش‌های مختلف تیم طراحی
• تشخیص ایرادات و رفع آنها در بخش متره
• برنامه­‌ریزی دقیق یک پروژه قبل از شروع آن
• حجم پائین فایل­‌های این نرم­‌افزار باعث انتقال و نمایش سریع­‌تر آن‌ها می‌­شود.

نقاط ضعف نرم افزار بیمنویس­ورک:

• کار کردن با این نرم‌­افزار پیچیده نیست ولی حتما نیاز به آموزش دارد.
• فقط با رویت قابلیت تبادل فایل دارد.
• مانند سایر نرم­‌افزار­های ادوبی، تقریبا هر سال ورژن جدیدی روانه بازار می­کند که در بخش تطابق نسخه­‌های مختلف ممکن است به مشکل بخوریم.

پلاگین­‌ها یا افزونه­‌ها در واقع نرم­‌افزار­های جانبی هستند که در محیط سایر نرم­‌افزار­ها پیاده­‌سازی شده و قابل استفاده هستند. کار اصلی این افزونه­‌ها افزایش سرعت و ساده کردن کار با نرم­‌افزار­هاست.

یکی از معروف­‌ترین پلاگین­‌ها، Dynamo است که در محیط رویت استفاده می­شود. با استفاده از این پلاگین می‌­توانیم سازه‌­های پیچیده­‌ی پارامتریک را با برنامه­نویسی قوی به مدل تبدیل نمود.

هر گونه تغییری که در Dynamo ایجاد شود به طور خودکار در رویت نیز صورت می­گیرد.